Drzewa kolonizują nowe terytoria: artykuł nr 6348
2009-08-31 12:09:35 Botanika
Cieplejsze zimy powodują, że rozszerza się granica drzewostanu - uważają naukowcy z Uniwersytetu Linkolna w Nowej Zelandii. Ich zdaniem, drzewa kolonizują coraz wyższe szerokości i długości geograficzne, od amerykańskiego zachodniego wybrzeża po północną Syberię i południowo-wschodnią Azję.
Na 166 badanych obszarów, w ponad połowie z nich drzewa rozrastały się,
podczas gdy wycofały się tylko w dwóch miejscach - podaje serwis BBC
News.
Zdolność tych roślin do rozprzestrzeniania się na nowe terytoria jest
głównie zależna od tego jakie są zimy. Drzewa rosną szybciej, gdy z
roku na rok zimy stają się cieplejsze. Na dużych wysokościach i
szerokościach geograficznych klimat często staje się zbyt zimny dla
drzew. Tam też kończy się granica ich występowania, a ziemię porastają
głównie krzewy, odporne na niskie temperatury.
Teoretycznie więc drzewa powinny lepiej się rozwijać w bardziej
przyjaznym, cieplejszym, klimacie. W rzeczywistości jest to bardziej
skomplikowane. W niektórych miejscach drzewa rozrastają się na wyższe
partie gór oraz w kierunku północy, a na niektórych obszarach zdają się
nie rozszerzać swoich terytoriów - czytamy w serwisie BBC.
Jak stwierdzili naukowcy, globalne ocieplenie bardziej zauważalne jest
właśnie na dużych wysokościach i szerokościach geograficznych. W
tamtych rejonach zimy stają się cieplejsze pozwalając drzewom na
zdobywanie nowych terenów.
W celu lepszego zrozumienia tego zjawiska, Melanie Harsch z
Bio-Protection Research Centre na Lincoln University w Nowej Zelandii
wraz z kolegami przeprowadziła globalną analizę danych pochodzących ze
166 miejsc na świecie.
Ich analiza pozwoliła odkryć naukowcom, że w 111 miejscach temperatura
powietrza wzrosła średnio o 0,013 stopnia Celsjusza rocznie. Ocieplenie
latem zaobserwowano na 117 badanych obszarach ze średnią na poziomie
0,0189 stopnia Celsjusza rocznie. Występowanie cieplejszych zim
odnotowano w 77 rejonach z przeciętną roczną temperaturą 0,0199 stopnia
Celsjusza - napisano w informacji serwisu.
Badacze odkryli też, że w 87 przypadkach górna linia lasu rozrosła się
na nieprzyjazne wcześniej tereny. Z kolei w 77 punktach granica
drzewostanu nie zmieniła się, a w dwóch rośliny te zaczęły się
wycofywać.
Zdaniem specjalistów drzewa zdają się nie reagować na cieplejsze
temperatury latem. "Spodziewaliśmy się, że sezon wegetacji roślin
będzie czynnikiem dominującym. Odkryliśmy jednak, że to zimowe
temperatury są czynnikiem dopingującym do podboju nowych terytoriów" -
mówi Harsch.
Dodaje, że chłodne zimy są czynnikiem limitującym rozrost. Jeżeli
bowiem drzewa przetrwają niskie temperatury, to bez przeszkód poradzą
sobie w korzystniejszych warunkach. Gdyby natomiast drzewa kolonizowały
nowe obszary, przemieszczając się np. latem lub podczas ciepłych zim,
to mogłyby nie przetrwać mrozów - tłumaczy.
Jak informuje BBC, wyniki badania zostały opublikowane w czasopiśmie
"Ecology Letters".
PAP
- Nauka w Polsce