Unikatowe stanowiska gniewosza plamistego


Unikatowe stanowiska gniewosza plamistego: artykuł nr 780

2005-06-04 04:49:02 Zoologia

Jedna z największych w naszym kraju populacja gniewosza plamistego - węża, mającego status gatunku wysokiego ryzyka, narażonego na wyginięcie - żyje w powiecie słubickim (Lubuskie). Gad ten należy do najsłabiej poznanych na terenie Polski. Od lat 90. jego badaniem zajmuje się dr Bartłomiej Najbar z Uniwersytetu Zielonogórskiego.

Gniewosz plamisty (Coronella austriaca), nazywany potocznie miedzianką, należy do rodziny węży właściwych (Colubridae).

Żywi się przeważnie jaszczurkami zwinkami i dlatego występuje przede wszystkim tam, gdzie one - tj. na nasłonecznionych terenach półotwartych i otwartych, zarośniętych niską roślinnością. W polskiej czerwonej księdze zwierząt ma status gatunku wysokiego ryzyka - narażonego na wyginięcie.

Jak podkreśla dr Najbar, naukowiec z Instytutu Inżynierii Środowiska UZ, szczególnie cenna jest grupa stanowisk gniewosza w okolicach Rzepina, gdzie żyje kilkadziesiąt węży - mają tu znakomite warunki do egzystencji.

"Przez lata badań ustaliliśmy, że ich populacja w tym rejonie jest w miarę stabilna - relacjonuje dr Najbar. - Żyje tam kilkadziesiąt osobników, zarówno dorosłych, jak i młodych". Węże rozmnażają się regularnie. "Niekiedy jednego dnia można zaobserwować nawet kilka osobników" - opowiada badacz.

Celem badań jest nie tylko poznawanie tego gatunku, ale także określanie zagrożeń, z jakimi się styka. "Największe to oczywiście ekspansja człowieka i +konflikt interesów+ pomiędzy ludźmi a wężami. Tereny, na których gniewosz stosunkowo licznie występuje w Lubuskiem są zarazem pokładami piasku i żwiru; ich eksploatacja może skutkować wyparciem tych chronionych gadów, a niekiedy także zagładą wielu osobników" - ostrzega Najbar.

Innym zagrożeniem są ruchliwe drogi. Gniewosz jest gatunkiem ciepłolubnym i niekiedy wygrzewa się na rozgrzanym asfalcie lub poboczach dróg.

Gniewosz jest jajożyworodny. Samice rodzą kilka-kilkanaście młodych, najczęściej w sierpniu. Z zimowego letargu najczęściej budzą się w kwietniu, do godów przystępują w maju. Jest gatunkiem bezbronnym, w spotkaniu z potencjalnym wrogiem zwija się i próbuje atakować wyrzucając przedni odcinek tułowia, chętnie kąsa. Jest odbierany jako nerwowy, stąd jego nazwa - gniewosz.

W Polsce występuje w całym kraju, unika jednak najwyższych partii gór. Występowanie gniewosza w Polsce jest słabo poznane. Jednak wszędzie, gdzie żyje jest nieliczny; w wielu miejscach został całkowicie wytępiony.

Dzięki uprzejmości: PAP - Nauka w Polsce, Marcin Rynkiewicz

Następna strona

Poprzednia strona

Wybrane wiadomości z zoologii