Akcja „Burza” w Obszarze Warszawskim Armii Krajowej


Odznaka AK przyznawana za udział w akcji „Burza”

Akcja „Burza” w Obszarze Warszawskim AK – część akcji wojskowej zorganizowanej i podjętej przez oddziały Armii Krajowej przeciw wojskom niemieckim w końcowej fazie okupacji niemieckiej, bezpośrednio przed wkroczeniem Armii Czerwonej, prowadzona w granicach II Rzeczypospolitej.

26 lipca 1944 komendant obszaru warszawskiego gen. Albin Skroczyński – „Łaszcz” wydał rozkaz dowódcom podokręgów do realizacji „Burzy”. W rzeczywistości trwała ona od kilku dni. Dodatkowe zadania dotyczyły wsparcia powstania warszawskiego poprzez blokowanie jednostek niemieckich podążających do stolicy.

Działania w Podokręgu Wschodnim AK

[edytuj | edytuj kod]

W podokręgu wschodnim planowano wystawienie Grupy Operacyjnej „Wschód” w składzie 8 Dywizji Piechoty AK i Mazowieckiej Brygady Kawalerii AK. Dowództwo objął płk. Hieronim Suszyński „Szeliga”. Sztab ulokował się w obwodzie mińskim, gdzie miała nastąpić koncentracja wszystkich zmobilizowanych oddziałów.

1 batalion 22 Pułku Piechoty AK mjr. Mariana Zawarczyńskiego „Ziemowita” w obwodzie siedleckim atakował Niemców na drogach SiedlceMiędzyrzec Podlaski, Siedlce – Łuków, Siedlce – Łosice, Siedlce – Mińsk Mazowiecki. Plutony AK i BCh ośrodka Łosice[1] broniły miejscowości i ostrzelały saperów usiłujących wysadzić most na rzece Toczna. Pod Wojnowem obroniono wiadukt kolejowy. W Krześlinie zdobyto magazyn uzbrojenia organizacji TODT. Działając wspólnie z oddziałami sowieckimi opanowano Wyczółki i Zbuczyn.

2 batalion 22 pp mjr Jerzego Sasina „Kopki” koncentrował się w lasach rucheńskich (nazwa pochodzi od miejscowości Ruchna), repkowskich i Puszczy Sterdyńskiej (12. hektarowy las pomiędzy miejscowościami Sterdyń i Ceranów). Zgrupowanie partyzanckie w lasach repkowskich swoją działalność ograniczyło do kilku potyczek. Zgrupowanie mjr Czesława Majewskiego „Morro” w Puszczy Sterdyńskiej walczyło do 6 sierpnia. Wspólnie z 23 pułkiem ułanów rozbito pod Dzierzbami kolumnę samochodową, a oddział por. Lucjusza Gawrysia "Rysia", pod Jagodnikiem 2 kompanię niemieckich saperów.

W obwodzie węgrowskim zmobilizowano 1/13 pp por. Władysława Rażmowskiego „Poraja” i 2/32 pp mjr. Zygmunta Maciejowskiego „Wolskiego”. Pierwszy operował w lasach miedzyńskich (położonych na wschodnim skraju Puszczy Kamienieckiej) a 31 lipca walczył pod Międzylesiem z obławą niemiecką. Drugi działał w lasach rucheńskich. 8 sierpnia podszedł pod Węgrów i uderzył na Niemców zmuszając ich do wycofania się poza miasto[2].

Działania w Podokręgu Północnym AK

[edytuj | edytuj kod]

W podokręgu północnym zorganizowano dziewięć oddziałów partyzanckich. Organizowano niewielkie akcje na linię kolejową DziałdowoModlin. Jednostki podokręgu nie był w stanie prowadzić większej dywersji i atakować oddziałów niemieckich maszerujących na Warszawę. Planowano przerzucić je do Puszczy Kampinoskiej. Plan nie został jednak zrealizowany.

Działania w Podokręgu Zachodnim AK

[edytuj | edytuj kod]

Z uwagi na duże zagęszczenie wojskiem nieprzyjaciela, podokręg zachodni także nie miał możliwości prowadzenia szerszej działalności bojowej. Wykonano kilka akcji dywersyjnych na linii kolejowej WarszawaSkierniewice. Na bazie zgrupowania stołpeckiego zorganizowano pułk „Palmiry-Młociny”. Wykrwawił się on 21 i 22 sierpnia w ataku na Dworzec Gdański. Od 30 sierpnia do l września brał udział w walkach obronnych pod Pociechą (przysiółek miejscowości Truskaw). 2 i 3 września walczył z oddziałami RONA w Truskawcu i Marianowie. Pułk został rozbity 29 września w bitwie pod Jaktorowem.

Do zgrupowania ppłk. Mieczysława Sokołowskiego „Grzymały” w lasach chojnowskich dołączyła kompania obwodu grójeckiego. W nocy z 18 na 19 sierpnia uderzała na Wilanów. Pozostałe oddziały odtwarzające 18 pułk piechoty z uwagi na pogarszające się warunki zostały zdemobilizowane. Próby utworzenia zgrupowania oddziałów obwodu błońskiego w lasach żyrardowskich także nie powiodły się. Operowały tam jedynie dwa oddziały leśne. W obwodzie łowickim oddział ppor. Stanisława Borowskiego „Maszynisty” w czasie marszu na Warszawę uległ rozbiciu.

Pod koniec sierpnia przestały obowiązywać w podokręgu zachodnim zadania wynikające z planu „Burzy”. Inspektoratom zlecono dostarczanie środków walki, amunicji i żywności do Puszczy Kampinoskiej i lasów chojnowskich.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Broń zdobyto od żołnierzy węgierskiej 1 Dywizji Kawalerii.
  2. Dopiero następnego dnia do miasta weszły wojska sowieckie.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Na podstawie artykułu: "Akcja_„Burza”_w_Obszarze_Warszawskim_Armii_Krajowej" pochodzącego z Wikipedii
Oryginał | Edytuj | Historia i autorzy | GNU FDL