Boryszyn (niem. Burschen) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie świebodzińskim, w gminie Lubrza. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego. Przez wieś przepływa Kanał Staropole.
Wieś duchowna, własność komandorii joannitów w Łagowie pod koniec XVI wieku leżała w powiecie poznańskim województwa poznańskiego[4].
Do 1256 roku własność biskupstwa poznańskiego, następnie wieś z powodu słabego zaludnienia przekazana pod opiekę dla templariuszy, którzy prowadzili w okolicy akcję osiedleńczą. Boryszyn znajdował się na terenach przygranicznych Brandenburgii oraz Polski i od około XIII wieku jego przynależność państwowa powodowała powstawanie sporów granicznych. Pod koniec XIII wieku król Polski Przemysł II potwierdził prawa Polski do Boryszyna. Po kasacie zakonu templariuszy w 1312 roku własność nad wsią przechodziła z rąk do rąk, aż do 1347 roku kiedy to kontrolę nad wsią przejęła komandoria joannitów z Łagowa[5][6].
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[7]:
- kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki filialny pod wezwaniem Zwiastowania NMP, drewniany, z 1648 roku; jest to budowla o konstrukcji zrębowej, przy której w 1690 r. dobudowano wieżę
- dom – chata nr 39, drewniana, z 1703 roku
- obiekty Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego, z lat 1934-1945, dec. → Międzyrzecz, Centralny Odcinek MRU:
- schron bojowy Pz.W. nr 778.
W latach 2003–2013 w okolicach wsi, odbywał się organizowany przez władze gminy Lubrza – Zlot Miłośników Fortyfikacji, który rokrocznie przyciągał około 20 000 gości[8][9]. Impreza połączona była między innymi z Międzynarodowym Festiwalem Zespołów Rockowych, na którym w 2008 roku w charakterze jury zasiadał Marek Sierocki[10]. W związku z decyzją władz Gminy Lubrza o wydzierżawieniu Pętli Boryszyńskiej prywatnej firmie, gmina zrezygnowała z organizacji Zlotu koncentrując się na nowej inicjatywie pt. Festiwal Piosenki Żołnierskiej w Lubrzy[11]. W 2014 roku na terenie dawnego Zlotu Miłośników Fortyfikacji zorganizowano Wrak Race[12].
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 9449
- ↑ Portal internetowy Gminy Lubrza, Rok 2022 w liczbach [online] [zarchiwizowane z adresu] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 86 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 248.
- ↑ Pracownia R.M.P.R.M. Jurga. Pracownia R.M.P.R.M., Wędrując po gminie Lubrza. Przewodnik turystyczny, Zielona Góra: Pracownia R.M. Jurga, 2015, s. 25-28, ISBN 978-83-931173-8-3, OCLC 947786454 [dostęp 2020-02-09] .
- ↑ A.A. Łęszczak A.A., Z.Z. Adamczak Z.Z., Gmina Lubrza, przewodnik turystyczny, Swarzędz: Instar '96, 1998, s. 30, ISBN 83-909176-1-0, OCLC 751292880 .
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego - stan na 31.12.2012 r. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 70. [dostęp 2013-02-15].
- ↑ Talacha i inni, Polska niezwykła XXL, Warszawa: Demart, [ok. 2010], s. 264, ISBN 978-83-7427-383-1, OCLC 978219659 [dostęp 2020-02-09] .
- ↑ X Zlot Miłośników Fortyfikacji w Boryszynie | dzieje.pl - Historia Polski [online], web.archive.org, 17 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-17] .
- ↑ ŚWIEBODZIN: Na wojnie było 20 tysięcy ludzi (zdjęcia, wideo) – 11 maja 2008.
- ↑ Strona Internetowa Gminy Lubrza. Strona Internetowa Gminy Lubrza. [dostęp 2015-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-24)].
- ↑ Plakat Wrack Race Boryszyn. Sulęcin Oficjalny Serwis Gminy. [dostęp 2015-05-02].
- Małgorzata Szymańska-Dereń, Kościoły zrębowe i szkieletowe województwa lubuskiego, Zielona Góra 2009.
