Droga krajowa nr 12 – droga krajowa klasy S (ekspresowa), GP (ruchu głównego przyspieszonego) oraz miejscami G (główna)[1] biegnąca równoleżnikowo przez obszar Polski od granicy z Niemcami w Łęknicy do granicy z Ukrainą w Dorohusku-Berdyszczach. Przebiega przez 6 województw: lubuskie, dolnośląskie, wielkopolskie, łódzkie, mazowieckie i lubelskie. Przecina autostradę A18 na węźle Królów i autostradę A1 na węźle Tuszyn. Wschodnie odcinki trasy są częścią trasy europejskiej E372 i E373. Całkowita długość drogi nr 12 wynosi 757 km (z uwzględnieniem odcinków ekspresowych oznaczonych jako S12).
Droga poza innymi krótkimi odcinkami miejskimi ma wspólny przebieg z drogą krajową nr 11 na odcinku Jarocin – Pleszew (19 km), z drogą ekspresową S8 na odcinku Sieradz – Rzgów (58 km) oraz między węzłami Piotrków Trybunalski Północ i Piotrków Trybunalski Wschód (3,4 km), z drogą krajową nr 91 na odcinku Rzgów – Piotrków Trybunalski (32,2 km), z drogą krajową nr 74 na odcinku Piotrków Trybunalski – Sulejów (12,2 km) oraz na odcinku z drogą ekspresową S17 (E372) na odcinku od węzła Kurów Zachód do węzła Piaski-Wschód .
Trasa drogi krajowej nr 12 dwa razy przebiega przez województwo lubuskie. Po opuszczeniu go za Szprotawą i przejazd przez odcinek dolnośląski powraca do województwa lubuskiego w Szlichtyngowej i biegnie kilkanaście kilometrów przez Wschowę do granicy z województwem wielkopolskim.
Pomijając odcinki o statusie drogi ekspresowej trasa nr 12 posiada na prawie całej długości parametry klasy GP. Wyjątkiem jest odcinek Szprotawa – Przemków – Radwanice – Głogów, posiadający parametry klasy G[1].
Przed reformą sieci drogowej na mocy Uchwały nr 192 Rady Ministrów z 2 grudnia 1985 roku trasa miała różne oznaczenia[2]:
- droga państwowa nr 39 na odcinku Kłobuczyn – Szlichtyngowa,
- droga państwowa nr 38 na odcinku Jarocin – Kalisz – Sieradz,
- droga międzynarodowa E12 na odcinku Sieradz – Łask,
- droga państwowa nr T12 na odcinku Łask – Piotrków Trybunalski – Radom – Lublin – Dorohusk (granica państwa, bez możliwości przekraczania)
Przed reformą sieci dróg krajowych w Polsce w 2000 roku trasa posiadała oznaczenia[3]:
Na wschodnim odcinku w przyszłości rolę drogi nr 12 ma zająć planowana droga ekspresowa S12. W eksploatacji znajdują się następujące odcinki drogi S12:
- I etap obwodnicy Puław w ciągu drogi ekspresowej S12 (ok. 12 km) wraz z nowym mostem na Wiśle otwarty w lipcu 2008 r. Do 21 sierpnia 2018 r. (czyli do otwarcia II etapu Obwodnicy Puław) trasa kończyła się skrzyżowaniem z ul. Tysiąclecia Państwa Polskiego w Puławach i nie była oznaczona jako droga ekspresowa. Droga ta omijała tylko przedwojenny most na Wiśle w Puławach w ciągu dawnej drogi nr 12 i nadal przebiegała przez centrum miasta. Dlatego za obwodnicą zalecany był objazd drogą wojewódzką nr 824 na odcinku Puławy – Żyrzyn do drogi krajowej nr 17 (E372) w kierunku Lublina. Ten odcinek drogi wojewódzkiej był eksploatowany przez oddział GDDKiA w Lublinie.
- II etap Obwodnicy Puław – odcinek o długości 11,8 km. Wykonawcą było konsorcjum firm: Energopol Szczecin, Przedsiębiorstwo Robót Drogowych Zwoleń. Wartość umowy wyniosła 233,08 mln zł. Podpisanie umowy: 30 grudnia 2014 w trybie „projektuj i buduj”[4]. Rozpoczęcie budowy nastąpiło 31 marca 2016 (wydanie Zezwolenia na Realizację Inwestycji Drogowej)[5], natomiast zakończenie prac było planowane na 30 kwietnia 2018.[6] Termin prac wydłużono o sto dni, z powodu prac archeologicznych. Ostatecznie odcinek otwarto 22 sierpnia 2018[7].
- Kurów Zachód – Jastków o długości 24,7 km, odcinek wspólny z S17, oddany do użytku 28 maja 2013 roku. Do czasu wybudowania II etapu obwodnicy Puław (do 21 sierpnia 2018), odcinek ten nie znajdował się w głównym ciągu DK12, która przebiegała równolegle do drogi ekspresowej S17 (m in. przez Kurów, Markuszów, Przybysławice, Garbów).
- odcinek od węzła Jastków do węzła Lublin Sławinek o długości 7,7 km otwarty 25 września 2014 wraz z odcinkiem miejskim tworzącym nowy wjazd do Lublina. Podobnie jak poprzedni, także ten odcinek ma wspólny przebieg z drogą ekspresową S17.
- obwodnicy Lublina (23 km):
- Lublin Sławinek – Lublin Rudnik (10,2 km), północna obwodnica Lublina od węzła Lublin Sławinek (S19 do Rzeszowa) do zjazdu na Lubartów (S19). Odcinek ten został wybudowany w standardzie drogi ekspresowej dwujezdniowej o 3 pasach ruchu w każdym kierunku. Stanowi wspólny przebieg drogi ekspresowej S12, S17 i S19. Pierwotny termin zakończenia budowy 5 grudnia 2013, później – sierpień 2014, otwarty 31 października 2014,
- Lublin Rudnik – Lublin Felin (12,8 km; wschodnia obwodnica Lublina, odcinek wspólny z S17), otwarty 15 października 2014.
- Lublin Felin – Piaski Wschód o długości 18,0 km (odcinek wspólny z drogą ekspresową S17).
Od 13 marca 2021 roku na drodze dozwolony jest ruch pojazdów o nacisku pojedynczej osi napędowej do 11,5 tony[8][9].
We wcześniejszych latach droga krajowa nr 12 była objęta ograniczeniami dopuszczalnego nacisku pojedynczej osi:
- Łęknica – granica z Niemcami – obwodnica
- Trzebiel – obwodnica
- Królów (A18)
- Żary (DK27) – obwodnica
- Żagań – obwodnica centrum
- Szprotawa – obwodnica
- Przemków
- Drożów (S3)
- Głogów – planowana obwodnica
- Szlichtyngowa
- Wschowa – planowana obwodnica
- Leszno (S5)
- Gostyń - obwodnica
- Borek Wielkopolski – obwodnica
- Jaraczewo
- Jarocin (S11, DK11, DK15)
- Pleszew (DK11)
- Kalisz (DK25)
- Opatówek
- Błaszki
- Sieradz (S8, DK83) – obwodnica S8/DK12
- Zduńska Wola (S8) – obwodnica S8/DK12
- Łask (S8) – obwodnica S8/DK12
- Pabianice (S8, S14, DK71) – obwodnica S8/DK12
- Rzgów (S8, DK91) – obwodnica S8/DK12
- Tuszyn (DK91)
- Głuchów (A1, S8, DK91)
- Piotrków Trybunalski (A1, S8, DK74, DK91) – obwodnica
- Sulejów (DK74)
- Opoczno – obwodnica
- Przysucha
- Sławno (S7)
- Radom (DK9)
- Zwoleń (DK79)
- Puławy – obwodnica S12
- Kurów (S17) – obwodnica S12/S17
- Lublin (S17, S19) – obwodnica S12/S17/S19
- Elizówka (S17, S19, DK19) – obwodnica S12/S17/S19
- Długie (S17, DK82) – obwodnica S12/S17
- Świdnik (S17) – obwodnica S12/S17
- Piaski (S17, DK17) – obwodnica S12/S17
- Chełm – planowana obwodnica ekspresowa w ciągu S12
- Berdyszcze – granica z Ukrainą
- ↑ a b Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad: Zarządzenie nr 34 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 3 października 2017 r. w sprawie klas istniejących dróg krajowych. gddkia.gov.pl. [dostęp 2017-10-22]. (pol.).
- ↑ Samochodowy atlas Polski 1:500 000, wydanie piąte, Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1979, Warszawa.
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie ustalenia wykazu dróg krajowych i wojewódzkich (Dz.U. z 1998 r. nr 160, poz. 1071) – wykaz dróg krajowych przed rokiem 2000.
- ↑ Dojazd do mostu przez Wisłę w Puławach :: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad – Serwis informacyjny. gddkia.gov.pl. [dostęp 2015-10-10].
- ↑ Mogą ruszać prace na budowie trasy łączącej Puławy z S17 :: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad – Serwis informacyjny. gddkia.gov.pl. [dostęp 2016-03-31].
- ↑ Opis kontraktu. s17-pulawy.pl. [dostęp 2015-10-10].
- ↑ Szybciej z Lublina do centrum Polski. gddkia.gov.pl. [dostęp 2018-08-22].
- ↑ Ustawa z dnia 18 grudnia 2020 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 54).
- ↑
Art. 41. 1. Po drogach publicznych dopuszcza się ruch pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędo-
wej do 11,5 t, z uwzględnieniem art. 41a ust. 1 oraz z wyjątkiem określonym w art. 41b ust. 1.- 2. Dopuszcza się wprowadzenie albo ustanowienie zakazu ruchu pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej powyżej 10 t albo powyżej 8 t:
1) po określonej drodze publicznej lub jej odcinku,
2) w strefie obejmującej co najmniej dwie drogi publiczne lub ich odcinki
– zwanego dalej „zakazem”. (...)- 7. Nie można wprowadzić ani ustanowić zakazu na:
(...)
3) drogach krajowych lub ich odcinkach, z wyjątkiem dróg krajowych zarządzanych przez prezydentów miast na prawach powiatu.Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 25 czerwca 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o drogach publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1693) - 2. Dopuszcza się wprowadzenie albo ustanowienie zakazu ruchu pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej powyżej 10 t albo powyżej 8 t:
- ↑ Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 19 października 2005 r. w sprawie wykazu dróg krajowych oraz dróg wojewódzkich, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 10 t (Dz.U. z 2005 r. nr 219, poz. 1861).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 lipca 2010 r. w sprawie wykazu dróg krajowych oraz dróg wojewódzkich, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 10 t (Dz.U. z 2010 r. nr 138, poz. 933).
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 6 września 2012 r. w sprawie wykazu dróg krajowych oraz dróg wojewódzkich, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 10 t, oraz wykazu dróg krajowych, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 8 t (Dz.U. z 2012 r. poz. 1061).
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 13 maja 2015 r. w sprawie wykazu dróg krajowych oraz dróg wojewódzkich, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 10 t, oraz wykazu dróg krajowych, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 8 t (Dz.U. z 2015 r. poz. 802).
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 21 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu dróg krajowych oraz dróg wojewódzkich, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 10 t, oraz wykazu dróg krajowych, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 8 t (Dz.U. z 2017 r. poz. 878).
Oryginał | Edytuj | Historia i autorzy |
