Język grecki


Wyraz „Grecja” napisany po nowogrecku
Wyraz „Cypr” napisany po nowogrecku

Język grecki, greka (stgr. Ἑλληνικὴ γλῶττα, Hellenikè glõtta; nowogr. ελληνική γλώσσα, ellinikí glóssa lub ελληνικά, elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej[1], w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego. W kulturze europejskiej zaadaptowany, obok łaciny, jako język terminologii naukowej, wywarł wpływ na wszystkie współczesne języki europejskie, a także część pozaeuropejskich i starożytnych. Od X wieku p.n.e. zapisywany jest alfabetem greckim.

Obecnie, jako język nowogrecki, pełni funkcję języka urzędowego w Grecji i Cyprze. Jest też jednym z języków oficjalnych Unii Europejskiej. Po grecku mówi współcześnie około 15 milionów ludzi. Język grecki jest jedynym żywym językiem helleńskim.

Etymologia nazwy

[edytuj | edytuj kod]

Określenia „język grecki”, „greka” pochodzą od Rzymian, którzy nazywali ten język po łacinie lingua Graeca. Nazwa stosowana przez samych Greków w grece klasycznej brzmiała ἡ Ἑλληνικὴ γλῶττα = he Hellenikè glõtta (nowogr. η Ελληνική γλώσσα = i Ellinikí glóssa lub τα Ελληνικά = ta Elliniká), co można by przetłumaczyć jako „język helleński”.

Fazy rozwoju

[edytuj | edytuj kod]

Termin „język grecki” jest z naukowego punktu widzenia mało precyzyjny, ponieważ może się odnosić do kilku faz rozwojowych języka, z których każda posiada własną nazwę. Może więc odnosić się do następujących bardziej szczegółowych terminów:

Poniżej przedstawiono uproszczony schemat historii rozwoju poszczególnych odmian języka greckiego:

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. Istniał już w XII wieku (przez ponad dwieście lat równolegle do greki bizantyjskiej, z której się wywodzi).
  2. Współczesny standard literacki, rozwinął się pod silnym wpływem katharewusy.
  3. Język sztuczny, używany dawniej tylko w kontekstach oficjalnych (w dokumentach urzędowych, wiadomościach, polityce). Luźno oparty na grece klasycznej i dialektach mówionych języka nowogreckiego.
  4. Wywodzi się z koine i dialektu jońskiego greki klasycznej, przez wieki pod silnym wpływem greki bizantyjskiej i języka tureckiego.
  5. Wywodzi się z koine okresu hellenistycznego (z zapożyczeniami z języka hebrajskiego), należy do języków żydowskich. Wymarły w końcu XX w.
  6. Wywodzi się z dialektu doryckiego greki klasycznej, przez wieki pod silnym wpływem kolejno koine, greki średniowiecznej i języka nowogreckiego.
  7. Wywodzi się z dialektu doryckiego greki klasycznej, przez wieki pod silnym wpływem najpierw łaciny, później języka włoskiego.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b KazimierzK. Polański KazimierzK. i inni, Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, KazimierzK. Polański (red.), wyd. 3, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2003, ISBN 83-04-04680-6, OCLC 69602560 [dostęp 2019-12-28]  (pol.). Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Na podstawie artykułu: "Język_grecki" pochodzącego z Wikipedii
Oryginał | Edytuj | Historia i autorzy | GNU FDL