Rejon turczański


Rejon turczański (ukr. Турківський_район) – dawna jednostka administracyjna Ukrainy, a wcześniej także Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, funkcjonująca w latach 19401941 i 19442020. Należał do obwodu drohobyckiego do 1959 roku, a po jego zniesieniu do obwodu lwowskiego. W 2020 wszedł w skład nowego rejonu samborskiego. Siedzibą rejonu była Turka.

Terytorium rejonu leżało na obszarze Gór Sanocko-Turczańskich i Bieszczadów Wschodnich z ich najwyższym szczytem Pikujem. Najważniejsze rzeki to Dniestr, San i Stryj. Sąsiadował z rejonami starosamborskim (od północy), drohobyckim (od północnego wschodu) i skolskim (od wschodu). Poza obwodem lwowskim sąsiadował z rejonami wielkoberezneńskim i wołowieckim obwodu zakarpackiego, a także z powiatem bieszczadzkim polskiego województwa podkarpackiego.

Według spisu powszechnego z roku 2001 żyło w rejonie 54 900 ludzi, w tym Rosjan 100 (0,18%) i tyle samo Polaków (0,18%).

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Rejon turczański został utworzony 17 stycznia 1940 na podstawie dekretu Prezydium Rady Najwyższej USRR o podziale na rejony zachodnich obwodów USRR, kiedy to w obwodzie drohobyckim utworzono 30 rejonów, między innymi turczański. Rejon objął następujące obszary, należące przed wojną do powiatu turczańskiego oraz fragmentarnie drohobyckiego (Łastówki) w województwie lwowskim[2]:

Rejon turczański przestał istnieć wraz z wybuchem wojny niemiecko-radzieckiej 22 czerwca 1941. Jego tereny weszły w skład Landkreis Drohobycz dystryktu galicyjskiego Generalnego Gubernatorstwa. Przedzielona dotychczas granicą okupacyjną gmina Tarnawa Niżna powróciła do oryginalnych granic[4].

Rejon został odtworzony 31 lipca 1944, po zajęciu tych terenów przez Armię Czerwoną[5].

W marcu 1945, w wyniku wytyczenia granicy między ZSRR a Polską, granicę przeprowadzo na Sanie, przez co żadna część rejonu turczańskiego nie została włączona do Polski, a przecięcie sześciu gromad wzdłuż górnego Sanu zostało utrwalone na zawsze[6].

W 1951 roku, na skutek przecięcia nową granicą naturalnych ciągów komunikacyjnych w rejonie przygranicznym, wiejską radę Łopuszanka wyłączono z rejonu strzyłeckiego i włączono do rejonu turczańskiego. Jedyne połączenie drogowe Łopuszanki ze Strzyłkami szło przez Michniowiec, który odpadł od Polski, przez co zostało tylko południowe połączenie z Chaszczowem w rejonie turczańskim)[7].

21 maja 1959, w wyniku zniesienia obwodu drohobyckiego, rejon turczański włączono do obwodu lwowskiego[8].

23 września 1959 do powiatu turczańskiego włączono zniesiony rejon boryński[9].

W związku z reformą administracyjną kraju w 2020 roku rejon turczański zniesiono, a jego obszar włączono do rejonu samborskiego.

Spis miejscowości

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Чисельність населення на 1 вересня 2019 року // Головне управління статистики у Львівській області
  2. Хроніка за 17 січня 1940 року на сайті Інститут історії України НАН Україн
  3. Gminę gminy Tarnawa Niżna utrzymano w GG pod okupacją niemiecką
  4. Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG.
  5. 1944 рік в історії (history.org.ua)
  6. Terytorium i podział administracyjny, [w:] AndrzejA. Gawryszewski AndrzejA., Ludność Polski w XX wieku, Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN, 2005, s. 46–49, ISBN 83-87954-66-7, OCLC 66381296 [dostęp 2023-03-02] .
  7. УКАЗ Президії Верховної Ради Української РСР ПРО ЛІКВІДАЦІЮ НИЖНЬО-УСТРІЦЬКОГО РАЙОНУ І ДЕЯКИХ СІЛЬСЬКИХ РАД СТРІЛКІВСЬКОГО ТА ХИРІВСЬКОГО РАЙОНІВ ДРОГОБИЦЬКОЇ ОБЛАСТІ
  8. State Archive of the Lviv region.
  9. Указ_Президії_ВР_УРСР_від_23.09.1959_«Про_ліквідацію_деяких_районів_і_перенесення_центра_Підбузького_району_Львівської_області».

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Na podstawie artykułu: "Rejon_turczański" pochodzącego z Wikipedii
Oryginał | Edytuj | Historia i autorzy | GNU FDL