Konkurs: Ochrona zagrożonych gatunków roślin i zwierząt

Konkurs: Ochrona zagrożonych gatunków roślin i zwierząt: artykuł nr 2416

2006-05-07 17:56:45 Ekologia

Zmiany jakie pod wpływem działalności człowieka dokonują się w środowisku naturalnym spowodowały, że wiele gatunków z naszej fauny i flory gwałtownie zmniejsza swoją liczebność. Największe zmiany i zagrożenia przyniosły ostatnie dziesięciolecia, głównie za sprawą pośredniego oddziaływania na przyrodę przez przemysł oraz niszczenie siedlisk, np. osuszanie terenów bagiennych, zmiany w sposobach użytkowania, chemizację w rolnictwie, zmiany w strukturze krajobrazu. W skrajnych przypadkach doprowadziło to do wyginięcia w Polsce całych populacji roślin i zwierząt. Problemem jest też zanikanie wielu ras zwierząt hodowlanych i odmian roślin użytkowych, wypieranych przez nowe, wysokoprodukcyjne.

Niektórych gatunków nie da się już uratować bez podjęcia specjalnych działań opartych o szczegółowe programy ochrony. Prowadzone od kilku lat intensywne działania na rzecz redukcji zanieczyszczeń powietrza i wód oraz zabiegi renaturyzacyjne przynoszą efekt w postaci przywrócenia naturze kolejnych obszarów, będących potencjalnymi siedliskami ginących gatunków. Potrzebne są konkretne działania czynnie chroniące zagrożone rośliny i zwierzęta w ich ostatnich ostojach oraz wprowadzanie ich (w uzasadnionych przypadkach) do odtworzonych siedlisk.

W ramach programów realizowanych do tej pory przez EkoFundusz, prowadzonych głównie przez organizacje pozarządowe, zajmowano się bezpośrednią ochroną kilkudziesięciu gatunków umieszczonych na polskich i międzynarodowych listach zagrożonych gatunków. Dotowane projekty dotyczyły głównie ochrony i odtwarzania miejsc rozrodu zwierząt (np. ptaków drapieżnych, bociana czarnego, żółwia błotnego, płazów), ochrony zimowisk nietoperzy, a w przypadku roślin restytucji ich stanowisk.

Jednym z decydujących działań dla zachowania ginących gatunków jest ochrona środowisk w których żyją, zasługujących w wielu przypadkach na objęcie ochroną prawną w formie rezerwatów przyrody.

Szereg gatunków jest chronionych w ramach programu EkoFunduszu "Ochrona terenów wodno-błotnych". Komponentami tych projektów są także ściśle ukierunkowane prace mające za zadanie stworzenie siedlisk dogodnych dla zagrożonych gatunków zwierząt i roślin.

I. Cel Konkursu

Zachowanie różnorodności biologicznej poprzez ochronę zagrożonych gatunków zamieszczonych w "Polskiej czerwonej księdze zwierząt" i na "Liście roślin zagrożonych w Polsce" oraz umieszczonych na międzynarodowych „czerwonych listach”. Zabezpieczenie warunków przetrwania gatunkom, dla których obszar Polski stanowi ważny region w ich areale występowania, a które uznane zostały za gatunki zagrożone. Szczególnie oczekiwane są projekty dotyczące ochrony: głuszca i cietrzewia, sów, wodniczki, węża eskulapa, gniewosza plamistego, płazów, strzebli błotnej, owadów pszczołowatych i motyli, a także starych ras i odmian zwierząt i roślin użytkowych.

II. UCZESTNICY

Konkurs adresowany jest głównie do społecznych organizacji ekologicznych, Wojewódzkich Konserwatorów Przyrody, Dyrekcji Parków Narodowych i Krajobrazowych, Lasów Państwowych, Samorządów terytorialnych. Wskazana jest współpraca różnych podmiotów w realizacji projektów, w szczególności angażowanie lokalnych społeczności.

III. KRYTERIA OCENY PROJEKTÓW

Priorytet uzyskają projekty o randze co najmniej regionalnej, które w sposób widoczny wpływać będą na zachowanie zagrożonego gatunku w danym regionie (stanowisku). Pod uwagę będzie brane też, czy projekt dotyczy czynnej ochrony istniejących populacji gatunków (tego typu wnioski uzyskają preferencje), czy też reintrodukcji lub restytucji (w przypadku dwóch ostatnich działań spełnione muszą być wszystkie warunki określone przez IUCN przy podejmowaniu tego typu prac). Preferowane będzie podejście kompleksowe, zapewniające długofalową ochronę danego gatunku.

Dodatkowymi elementami zgłaszanych projektów mogą być: czynna ochrona ekosystemów, edukacja ekologiczna, przygotowanie dokumentacji rezerwatów przyrody i stref ochronnych, a także wykup gruntów, jednak zasadniczym działaniem zawsze musi być czynna ochrona gatunków.

Ważne jest podanie przekonywującego uzasadnienia mówiącego o stopniu zagrożenia danego gatunku w skali regionu, w skali kraju i w skali międzynarodowej oraz o skuteczności proponowanych działań.

Poszczególne składniki projektu będą oceniane w dwóch płaszczyznach:

I. Ocena rangi przedsięwzięcia określona poprzez:

liczba gatunków zagrożonych oraz stopień ich zagrożenia;

rodzaj przedsięwzięcia: czynna ochrona istniejącej populacji, restytucja, reintrodukcja;

zasięg projektu (powierzchnia objęta projektem, liczba stanowisk gatunków zagrożonych na tym terenie);

przewidywane efekty oceniane poprzez: trwałość efektu, adekwatność rozwiązań technicznych i organizacyjnych;

dodatkowe korzyści osiągane poprzez realizację projektu, takie jak: ochrona innych gatunków, edukacja ekologiczna;

II. Stopień przygotowania projektu (organizacja projektu) określony poprzez:

dojrzałość rozwiązań organizacyjnych;

propozycję oceny efektów ekologicznych realizowanych prac, w tym (bardzo ważne) w okresie po zakończeniu projektu;

doświadczenie wykonawcy (prosimy o załączenie listy zrealizowanych prac, jeśli takie były, w okresie ostatnich lat);

udział środków własnych w finansowaniu przedsięwzięcia;

współpracę z władzami lokalnymi, zarządcami terenu i organizacjami społecznymi przy realizacji projektu;

włączanie do współpracy społeczności lokalnych.

IV. Warunki

Projekt powinien uwzględniać wymagania EkoFunduszu zawarte w instrukcji przygotowania wniosku projektu. Formularze wniosku dostępne są w sekretariacie EkoFunduszu.

Często zasadniczym problemem w tego typu projektach są stosunki własnościowe i związane z tym uwarunkowania i ograniczenia. W wyjątkowych sytuacjach EkoFundusz może wspierać również wykup gruntów (jedynie na rzecz Skarbu Państwa) w celu zapewnienia ochrony szczególnie wartościowym terenom. W projektach tych wykup gruntów może być jedynie elementem, który umożliwi podjęcie działań ochronnych, np. zrealizowanie prac renaturalizacyjnych. Nie mogą natomiast być finansowane prace badawcze, monitoring zanieczyszczeń, filmy o tematyce przyrodniczej oraz projekty dotyczące wyłącznie edukacji ekologicznej.

V. ZGŁOSZENIA

Na konkurs należy nadsyłać projekty dotyczące ochrony ginących gatunków. Zgłoszenia w formie wniosków o dotację należy składać (w dwóch egzemplarzach) w siedzibie EkoFunduszu do dnia 12 maja 2006 r. Proszę także o dołączenie dyskietki lub płyty z plikiem zawierającym przesłane materiały (z wyjątkiem załączników formalnych). Kompletny wniosek powinien zawierać wszystkie załączniki wymienione w instrukcji. Wnioski niekompletne nie będą rozpatrywane. Nie będą też rozpatrywane wnioski, w których planowana dotacja EkoFunduszu będzie niższa niż 50 000 PLN.

VI. NAGRODY

Nagrody EkoFunduszu dla laureatów konkursu stanowią dotacje w wysokości do 80 % kosztów projektu.

Więcej na stronach fundacji ekofundusz.org.pl

Następna strona

Poprzednia strona

Wybrane wiadomości z ekologii