Animal Planet: ŻYCIE SSAKÓW - przełomowy serial poświęcony historii naturalnej

Animal Planet: ŻYCIE SSAKÓW - przełomowy serial poświęcony historii naturalnej: artykuł nr 6239

2009-05-04 19:18:27

Obecnie na świecie występuje ponad 5000 gatunków ssaków. Zwierzęta te przeżyły dinozaury i przystosowały się do bytowania w różnych środowiskach. Ssaki charakteryzują się stałą temperaturą ciała. Przed utratą ciepła chroni je pokrywa włosowa. Prawie wszystkie są żyworodne, a matki karmią swoje oseski, oczywiście, własnym mlekiem. Przyjrzymy się z bliska tym niezwykłym stworzeniom, od gigantycznych płetwali błękitnych, po mierzące zaledwie parę centymetrów ryjówki. Zobaczymy powolne leniwce i superszybkie gepardy, mało atrakcyjne golce i prześliczne niemowlęta.

„ŻYCIE SSAKÓW”
(ang. The Life of Mammals)
Premiera w Animal Planet: sobota, 30 maja, o godz. 19:00
Kolejne odcinki: w każdą sobotę, o godz. 19:00


„My, ludzie, wciąż jesteśmy częścią sieci życia, tej skomplikowanej układanki zwierząt i roślin, dzięki której powstaliśmy” – mówi David Attenborough, gospodarz programu.

Życie ssaków to opowieść o kilku tysiącach gatunków, które przeżyły dinozaury i podbiły najdalsze zakątki planety. Dzięki temu, że w utrzymaniu ciepłoty ciała ssakom pomagają grube futra, a rozwijające się młode są chronione i żywione wewnątrz organizmu matki, zwierzętom tym udało się skolonizować każdy skrawek globu. Życie ssaków przeczesuje Ziemię, aby pokazać, że adaptacja do danego miejsca wywarła głęboki wpływ na sposób poruszania się, kojarzenia w pary i rozmnażania ssaków.

Życie ssaków, które powstawało w Ameryce Południowej i Środkowej, w Stanach Zjednoczonych, Arktyce, Australii, Indiach, na Madagaskarze i w Zachodniej Afryce, śledzi zarówno rzadko spotykane, jak i dobrze znane gatunki. Zdjęcia wymagały nie tylko nowoczesnych kamer, ale też ogromnej cierpliwości. Poprzez swoje historie, Attenborough odpowiada na najważniejsze pytania: dlaczego ssaki mają tak wiele rozmiarów i kształtów? Dlaczego są tak inteligentne i co prowokuje je do tak skomplikowanych zachowań społecznych? Co sprawia, że ssaki potrafią adaptować się do życia w tylu różnych środowiskach i żywić się tak różnymi pokarmami?

Program okrzyknięto serialem „zapierającym dech w piersiach”, pełnym „niesamowitych zdjęć i inteligentnych komentarzy”. Attenborough, będący u szczytu swoich narracyjnych możliwości, „szpieguje” samicę australijskiego dziobaka i jej malutkie młode w gnieździe przy pomocy supernowoczesnej kamery (to pierwsze tak dokładne zdjęcia tego nieuchwytnego zwierzęcia), pomaga nadgorliwym szympansom rozgryźć kilka trudnych orzechów i odbywa swoje pierwsze w życiu bliskie spotkanie z największym ze wszystkich ssaków - gigantycznym płetwalem błękitnym.

Życie ssaków jest pokazem uroku i erudycji, entuzjazmu i żądzy przygód dziś 77-letniego Davida Attenborough. Ten dziarski przyrodnik w całkowitych ciemnościach podąża śladami samotnego lamparta w północnych Indiach, pływa z wydrami morskimi u wybrzeży Kalifornii i półtoratonowymi, czterometrowymi manatami w wodach Florydy oraz zwiesza się z liny wśród koron drzew w Wenezueli, aby zbadać życie wyjców rudych. Serial obrazowo tłumaczy, dlaczego ssaki są najbardziej złożoną i zróżnicowaną grupą zwierząt, jakie kiedykolwiek zamieszkiwały Ziemię – od najmniejszych – 5 centymetrowych ryjówek malutkich - po największe - płetwale błękitne. Od najwolniejszych – leniwce - po najszybsze – gepardy. Od najbrzydszych – golców – po najpiękniejsze – tygrysy syberyjskie.

Twórcy Życia ssaków mają nadzieję, że serial ten poszerzy wiedzę społeczeństwa na temat spraw środowiska i jego ochrony. Jak mówi Attenborough: „my [ludzie] wciąż jesteśmy częścią sieci życia, tej skomplikowanej układanki zwierząt i roślin, dzięki której powstaliśmy. Jednak pod pewnym względem różnimy się od wszystkich żyjących dotąd gatunków. Po raz pierwszy w historii jeden gatunek decyduje o przetrwaniu wszystkich pozostałych.


Odcinek 1: Tajemnica sukcesu
(ang. A Winning Design)
Emisja: 30 maja, godzina 19:00

Sir David Attenborough wyrusza w podróż po całym świecie, aby zbadać, jaka kombinacja cech zapewniła ssakom ewolucyjny sukces. W Arktyce obserwuje polujące lisy polarne i wyjaśnia korzyści płynące ze stałocieplności. W Australii odnajduje dziwaczne ssaki – kolczatkowate i dziobaki, które są pod pewnym względem podobne do gadów –składają jaja. Po raz pierwszy w historii filmów przyrodniczych David Attenborough, posługując się najnowszą sondą optyczną, podgląda nowonarodzonego dziobaka, karmionego przez matkę typowym tylko dla ssaków życiodajnym mlekiem. Z kolei australijskie torbacze pokazują swój szczególny zwyczaj – ich maleńkie, nieukształtowane jeszcze młode wpełzają w bezpieczną kieszeń matki, gdzie kontynuują rozwój, karmiąc się jej mlekiem. Zróżnicowane terytorium Australii obfituje w różnorodne ssaki: misie koala na drzewach i wombaty w śniegu, kangury rude na pustyni i kangury skalne na skałach. Attenborough wybiera się też do Środkowej i Południowej Ameryki, gdzie obserwuje przystosowane do życia w wodzie japoki. Dzięki użyciu kamer na podczerwień powstają wyjątkowe zdjęcia japoków w ich naturalnym środowisku. Odcinek kończy spojrzenie na dominującą odmianę ssaków (w tym ludzi), których młode rozwijają się wewnątrz macicy, a pokarmu dostarcza im łożysko.


Odcinek 2: Łowcy owadów
(ang. Insect Hunters)
Emisja: 6 czerwca, godzina 19:00

Pierwsze ssaki, które pojawiły się na Ziemi, żywiły się owadami, występującymi wtedy w dużej ilości. Niektóre z bezpośrednich potomków tych ssaków jak ryjówki malutkie i jeże nie zmieniły swoich zwyczajów żywieniowych, podobnie jak pangoliny i mrówkojady, specjalizują się w hurtowym zbieraniu insektów. A jeszcze inne, jak nietoperze wyruszyły w ślad za owadami w powietrze.

Odcinek 3: Roślinożercy
(ang. Plant Predators)
Emisja: 13 czerwca, godzina 19:00

Nasz świat jest zielony. Rośliny na Ziemi występują w ogromnych ilościach, ale też stanowią spore wyzwanie – duża ich część jest ciężkostrawna. Ssaki odpowiedziały na tę trudność zupełnie niezwykłą adaptacją żywieniową – potężnymi zębami trzonowymi i wyspecjalizowanym układem pokarmowym. Jednak zbieranie wystarczającej ilości takiego pożywienia zabiera sporo czasu, przez co ssaki mogą być wystawione na niebezpieczeństwo ze strony mięsożerców. Aby temu zapobiec roślinożerne zwierzęta zaczęły zbijać się w ogromne stada i wypracowały własne śmiercionośne narzędzia.

Odcinek 4: Mistrzowie siekaczy
(ang. Chisellers)
Emisja: 20 czerwca, godzina 19:00

Najwięcej składników pokarmowych roślin znajduje się w korzeniach i nasionach. Ssaki, aby wykraść te zasoby potrzebują specjalnych narzędzi – ostrych jak brzytwy przednich zębów, na przykład do otwierania orzechów (jak u aguti i wiewiórek). Wiele gryzoni, takich jak szczury kangurowe, zbiera nasiona w misternie zbudowanych gniazdach lub norach. Natomiast, inne gatunki są tak wyspecjalizowane, że spędzają całe swoje życie pod ziemią, np. golce, które żywią się, walczą i rozmnażają w całkowitych ciemnościach.


Odcinek 5: Mięsożercy
(ang. Meat Eaters)
Emisja: 27 czerwca, godzina 19:00

Przez ekran przewija się plejada mięsożerców, zdobywających najbardziej energetyczny i najbogatszy w składniki odżywcze pokarm. Na skutej lodem północy, lisy polarne gromadzą żywność, aby przetrwać zimę. Dalej na południe lamparty i tygrysy stały się samotnymi łowcami, którzy ostrożnie podchodzą zwierzynę, upatrzoną na kolejny posiłek. W północnych Indiach Sir David Attenborough czeka nocą na niebezpiecznego myśliwego, który może skusić się na kozy domowe. Kamery na podczerwień „śledzą” samotnego lamparta. Natomiast poszukiwanie największego ze wszystkich kotów – tygrysa syberyjskiego – pokazuje, do czego zdolne są drapieżniki poszukując nowych terenów łowieckich. Wchodzą one w konflikt z człowiekiem i ostatecznie padają jego ofiarą.


Odcinek 6: Wszystkożercy
(ang. The Opportunists)
Emisja: 4 lipca, godzina 19:00

Zwierzęta wszystkożerne w pełni konsumują to, co akurat znajdują wokół siebie – mięso i rośliny. Ten odcinek serialu pokazuje, jak delikatne łapki szopa pracza wyszukują pożywienie zarówno na lądzie, jak i pod wodą. Dziwacznie wyglądające świnie babirusa potrafią wyczuć delikatny zapach dojrzałego owocu rozchodzący się wśród gęstej tropikalnej roślinności, natomiast skunksy w Teksasie żywią się małymi nietoperzami. Łatwo przystosowującymi się do otoczenia wszystkożercami są między innymi szopy, które hibernują się w okresach niedostatków. Natomiast niedźwiedzie grizzly w okresie dostępności łososi mogą pochłonąć nawet 30 tysięcy kalorii dziennie. To ponad dziesięciokrotnie więcej niż dorosły człowiek. Ludzie zajmują coraz większe obszary naturalnych środowisk ssaków, przez co stają się one coraz bardziej zagrożone... Jednak wszystkożercy, tacy jak: szopy, lisy, świnie, szczury, a nawet niedźwiedzie, coraz częściej znajdują schronienie w wioskach i miastach.


Odcinek 7: Powrót do wody
(ang. Return to the water)
Emisja: 11 lipca, godzina 19:00

U wybrzeży Kalifornii David Attenborough zakłada piankę do nurkowania, płetwy i maskę, aby zbadać ssaki żyjące w oceanie. Pływa z wydrami morskimi i przekonuje się, że nigdy nie zdołałby dorównać ich naturalnej zręczności. Wydry sypiają w morzu, a do snu zakotwiczają się przy pomocy krasnorostów, które owijają wokół ciała. Na Florydzie Attenborough po raz pierwszy w życiu pływa z manatami – łagodnymi, ogromnymi ssakami, żywiącymi się roślinami wodnymi. Te czterometrowe podwodne „krowy” ważą ponad 1,5 tony i w ciągu dnia zjadają ilość trawy morskiej równą 10% wagi własnego ciała. U wybrzeży Południowej Karoliny Sir David obserwuje zdolności rybołówcze delfinów butlonosych, które łączą siły przy odpływie i zaganiają małe ryby na brzeg, a następnie wyławiają je w sposób, który wymaga nie tylko inteligencji, ale też umiejętności planowania. Natomiast u wybrzeży Kalifornii, Attenborough rusza w maleńkiej łodzi na spotkanie z największym ze wszystkich ssaków – płetwalem błękitnym. Dowiemy się, dlaczego zwierzę takiej wielkości nie mogłoby przetrwać na lądzie.


Odcinek 8: Życie na drzewach
(ang. Life in the Trees)
Emisja: 18 lipca, godzina 19:00

Życie na drzewach ma ogromne plusy: zapewnia mnóstwo jedzenia i ochronę przed drapieżcami żyjącymi na ziemi. W tym odcinku zobaczymy ssaki, które lubią życie na wysokiej stopie. Góralki przylądkowe spacerują po nisko zawieszonych gałęziach akacji, dzięki przysysającym się do podłoża łapkom z wilgotnymi i gumowatymi podeszwami. Leniwce i lorisy potrafią ciasno przylgnąć do gałęzi, posługując się wszystkimi czterema kończynami. Mrówkojady czteropalczaste wykorzystują swoje chwytne ogony, aby uwolnić łapy do jedzenia (po włamaniu się do termitiery). Wiewiórka szara słynie ze swej zwinności, a latające wiewiórki potrafią szybować w powietrzu na dystansie nawet 90metrów. W północnym Queensland w Australii, Sir David Attenborough prezentuje owocożerne nietoperze, nocujące w największych koloniach na półkuli południowej. Ich populacja obejmuje 20 milionów osobników, dla porównania, populacja ludzi w Sydney wynosi zaledwie trzy miliony. Z kolei na Madagaskarze lemury wypełniły każdą niszę i żyją tuż obok drapieżnych olbrzymich mangust, które dorównują im zwinnością.


Odcinek 9: Awans społeczny
(ang. The Social Climbers)
Emisja: 25 lipca, godzina 19:00

Małpy, czy to ze szkarłatnymi pyskami, czy z niebieskimi pupami, należą do najbardziej ubarwionych ssaków. Sir David Attenborough przygląda się tym tęczowo zabarwionym zwierzętom, których zdolność widzenia kolorów daje im ogromną przewagę w wynajdowaniu dojrzałych owoców i liści. Attenborough, zwieszony na linie wysoko wśród koron drzew Wenezueli, obserwuje wyjce rude, którym doskonały wzrok pomaga wybrać tylko najlepsze liście. Sprytne kapucynki żyjące na drzewach porastających moczary Kostaryki, potrafią otwierać muszle małż. W przymglonym świetle zachodnioafrykańskiego buszu, kolorowe wzory na twarzach makakowatych służą za ważny przekaz dla innych małp i pozwalają stworzyć niezwykłe przymierze przeciw drapieżnikom. Mózg małp triumfuje nad tężyzną fizyczną, co jest szczególnie dobrze widoczne przy walkach godowych makaków manga. Zmiana klimatu zmusiła pawiany do zejścia z drzew na trawiaste obszary. Pawiany żyją jednak w dużych grupach, aby odstraszać drapieżców, a umiejętności społeczne tych małp są wysoko rozwinięte.


Odcinek 9: Strawa dla umysłu
(ang. Food For Thought)
Emisja: 1 sierpnia, godzina 19:00

Ludzie są ssakami, które w pewnym momencie ewolucji rozwinęły niezwykle ważną umiejętność. Zaczęły chodzić w wyprostowanej pozycji. Dlaczego? Być może dlatego, że żyły w wodzie lub jej pobliżu. Być może dodanie skorupiaków do naszej diety, złożonej dotąd z warzyw i padliny, dało naszym mózgom bodziec, którego potrzebowaliśmy, aby móc rozprzestrzenić się po całym świecie? Udomowienie zwierząt i uprawa roślin umożliwiła nam dalsze zwiększenie żywieniowych zasobów. Świat przyrody miał ulec ważnej transformacji.

„ŻYCIE SSAKÓW”
(ang. The Life of Mammals)
Premiera w Animal Planet: sobota, 30 maja, o godz. 19:00
Kolejne odcinki: w każdą sobotę, o godz. 19:00

Następna strona

Poprzednia strona

Wybrane wiadomości z