Pneumokoki zagrażają osobom starszym i przewlekle chorym


Pneumokoki zagrażają osobom starszym i przewlekle chorym: artykuł nr 6592

2010-01-28 07:13:49 Medycyna

Ludzie po 65. roku życia i cierpiący na przewlekłe choroby należą do osób najbardziej narażonych na śmiertelnie groźne choroby wywołane przez pneumokoki. Najlepszą ochronę może im zapewnić szczepienie przeciw tym bakteriom - mówili lekarze podczas konferencji prasowej, na której oficjalnie zapowiedziano akcję bezpłatnych szczepień przeciw pneumokokom.

Akcja, zorganizowana w dniach 15-19 lutego, będzie częścią kampanii "Pneumokoki u dorosłych - zaszczep zdrowe nawyki". Obejmie 3 tys. osób dorosłych z grup podwyższonego ryzyka, a realizowana będzie w wybranych przychodniach w sześciu miastach Polski: Gdańsku, Krakowie, Łodzi, Poznaniu, Wrocławiu i Warszawie.

Zapisy na szczepienia rozpoczną się 1 lutego pod numerem telefonu 0801 80 08 08. Adresy przychodni, w których można będzie się zaszczepić są dostępne na stronie internetowej kampanii (www.pneumokokiudorosłych.pl).

Akcję szczepień zorganizowało Stowarzyszenie Zdrowych Miast Polskich, a patronuje jej Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej.

Jak przypomniał podczas konferencji pulmonolog Tadeusz Zielonka z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, zapalenie płuc znajduje się w ścisłej czołówce wśród przyczyn zgonów ludzi na całym świecie. W dużym stopniu odpowiadają za to pneumokoki (Streptococcus pneumoniae).

Bakterie te (odkryte w 1881 r. przez Ludwika Pasteura) wywołują również najwięcej groźnych dla życia powikłań grypy sezonowej i sporą liczbę powikłań grypy pandemicznej. "Co roku, w sezonie grypowym, czyli od września do marca, obserwujemy rosnącą liczbę osób hospitalizowanych z powodu penumokokowych powikłań pogrypowych, a w szczególności zapalenia płuc. Wirus grypy uszkadza błonę śluzową, w którą znacznie łatwiej może wniknąć bakteria. Ponadto ogólne osłabienie organizmu podczas tej infekcji wirusowej sprawia, że stajemy się bardziej podatni na wszelkie zakażenia bakteryjne, w tym pneumokokowe" - wyjaśnił dr med. Paweł Grzesiowski z Narodowego Instytutu Leków.

Naukowcy oceniają, że zakażenia pneumokokami były ważną przyczyną śmiertelności w przebiegu pandemii grypy z lat 1918-19 (tzw. hiszpanki).

Z aktualnych szacunków wynika, że bakterie te powodują rocznie 1,6 mln zgonów na świecie.

Pneumokoki są najgroźniejsze dla dzieci do drugiego roku życia, gdyż nie w pełni wykształcony układ odporności maluchów nie rozpoznaje polisacharydów obecnych w otoczce bakterii. To w tej grupie wiekowej jest najwięcej zgonów z powodu inwazyjnej choroby pneumokokowej (IChP), która może przybierać postać zapalania płuc z bakteriemią (tj. zakażeniem krwi), zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, sepsy, zapalenia otrzewnej.

Według dr. hab. Leszka Szenborna z Akademii Medycznej we Wrocławiu, drugą grupą wiekową najbardziej zagrożoną IChP są osoby po 65. roku życia, które chorują nawet częściej niż 3,4-latki, również zaliczane do grup zwiększonego ryzyka. Przyczyną tego jest osłabienie układu odporności w starszym wieku.

Do pacjentów szczególnie narażonych na ciężki przebieg infekcji pneumokokowej zalicza się też - bez względu na wiek - osoby z przewlekłymi schorzeniami układu krążenia, oddechowego (jak astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc - POChP), cukrzycą, chorobami wątroby (w tym marskością), niewydolnością nerek oraz osoby niedożywione, osłabione, z niedoborami immunologicznymi.

Jak podkreślił dr Szenborn, pacjenci ci oraz osoby po 65. roku życia powinny się szczepić przeciw pneumokokom 23-wlantną szczepionką polisacharydową, która jest najbardziej skuteczna po 5. roku życia, a najlepsze efekty (tj. spadek liczby hospitalizacji i zgonów z powodu zapalenia płuc) daje u osób do 70. roku życia. Preparat ten chroni przed infekcjami wywołanymi przez 23 serotypy pneumokoka, które odpowiadają za blisko 90 proc. zakażeń u dorosłych. Jej skuteczność w przypadku osób po 65. roku życia wynosi 75 proc., a u osób z chorobami przewlekłymi waha się od 65 do 84 proc.

Szczepienia przeciw pneumokokom są też uważane za skuteczną metodę zmniejszenia liczby powikłań grypy i zgonów z jej powodu. Najlepszą ochronę może tu zapewnić zaszczepienie się zarówno przeciw pneumokokom, jak i przeciw wirusowi grypy, powiedział dr Szenborn.

Dr Zielonka zaznaczył z kolei, że infekcji pneumokokowych nie wolno lekceważyć również dlatego, że coraz więcej szczepów tych bakterii staje się opornych na znane antybiotyki. To sprawia, że coraz więcej krajów zaczyna wdrażać programy ochrony antybiotyków, w których ważną rolę odgrywają właśnie szczepienia profilaktyczne.

Szczepienia przeciw pneumokokom dla osób w wieku starszym i chorych przewlekle są zalecane przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), a w Polsce przez Głównego Inspektora Sanitarnego (GIS). W 11 krajach europejskich w całości lub częściowo refundowane.

W Polsce za szczepienie trzeba zapłacić z własnej kieszeni. Szczepionka dla dorosłych jest jednak znacznie tańsza niż szczepionki koniugowane, przeznaczone dla najmłodszych dzieci, zaznaczył dr Grzesiowski. Wystarczy jedna dawka, za którą u lekarza rodzinnego zapłacimy za ok. 50 zł. Po 5-10 latach, w zależności od wieku i chorób towarzyszących, trzeba przyjąć dawkę przypominającą.

Jak podkreślił specjalista, systematyczne starzenie się społeczeństw jest ogromnym wyzwaniem dla państwowych systemów ochrony zdrowia. Już w 2007 roku niemal 18 proc. obywateli naszego kraju przekroczyło 60. rok życia, a w 2020 r. w tej grupie wiekowej znajdzie się niemal co czwarty Polak. "W tej sytuacji najbardziej opłacalną dla państwa strategią jest inwestowanie w profilaktykę zdrowotną, czyli m.in. w szczepienia" - podsumował Grzesiowski.

Dzięki uprzejmości: PAP - Nauka w Polsce


Pneumokoki na forum biologicznym

Następna strona

Poprzednia strona

Wybrane wiadomości z medycyny